Cesare Beccaria (15 mart 1738 – 28 noyabr 1794) - İtalyan hüquqşünası, filosofu, iqtisadçısı və Maarifçilik dövrünün önəmli fiqurlarından biri olmuşdur. Onun ən məşhur əsəri olan "Cinayətlər və Cəzalar Haqqında" ("Dei delitti e delle pene", 1764) kitabı hüquq və cəza sistemində humanizmin və reformların başlanğıcı kimi qəbul edilir. Bu əsər, ölüm cəzasına və işgəncəyə qarşı çıxması ilə Avropa və dünya hüquq sisteminə böyük təsir göstərmişdir. Həyatı və maarifçi fikirləri Cesare Beccaria 1738-ci ildə Milan şəhərində aristokrat bir ailədə doğulmuşdur. O, Parma Universitetində hüquq təhsili almış və gənc yaşlarından Maarifçilik ideyalarına maraq göstərmişdir. Beccaria, Montesquieu və Voltaire kimi filosoflardan ilham alaraq hüquq və cəza sistemində islahatlar aparmağın vacibliyini vurğulamışdır. Beccaria, cəzaların məqsədinin qisas deyil, cinayətlərin qarşısını almaq olduğunu müdafiə etmişdir. O, işgəncə metodlarını və ölüm cəzasını qeyri-insani və təsirsiz hesab edirdi. Onun fikrincə, qanunların əsas məqsədi cəmiyyətdə sabitliyi və ədaləti təmin etmək olmalıdır. "Cinayətlər və Cəzalar Haqqında" kitabı 1764-cü ildə yayımlanan bu kitab, hüquq nəzəriyyəsində inqilabi dəyişikliklərə səbəb oldu. Beccaria burada bir neçə əsas fikri irəli sürmüşdür: Ölüm cəzasına qarşı çıxış: O, ölüm cəzasının nə əxlaqi, nə də effektiv olmadığını iddia edirdi. İşgəncəyə qarşı mübarizə: Günahın sübut edilməsi üçün məhkumların işgəncə altında ifadə verməsinin qeyri-məqbul olduğunu bildirirdi. Cəzaların mütənasibliyi: Cəzanın cinayətə uyğun olması və həddən artıq sərt olmaması lazım olduğunu vurğulayırdı. Qanun qarşısında bərabərlik: O, hər kəsin qanun qarşısında bərabər olmalı olduğunu və hüquq sisteminin ayrı-seçkiliyə yol verməməli olduğunu irəli sürmüşdür. Təsiri və mirası Beccaria-nın fikirləri qısa müddətdə Avropada və Amerikada geniş yayılmışdır. Onun ideyaları Fransa İnqilabı zamanı hüquq sisteminə təsir etmiş və ABŞ-ın konstitusiya və qanunvericiliyinə də nüfuz etmişdir. Beccaria, həmçinin iqtisadiyyat sahəsində də müəyyən töhfələr vermiş və Milan şəhərində müxtəlif inzibati islahatlar həyata keçirmişdir. Onun humanist və reformist baxışları, müasir hüquq sisteminin formalaşmasında mühüm rol oynamışdır. Ölümündən sonra da onun ideyaları hüquq və cəza siyasətinin inkişafına yön vermiş və bir çox ölkələrdə hüquqi islahatların əsasını təşkil etmişdir. Cesare Beccaria, ədalətli və humanist hüquq sisteminin qurulmasına dair mübarizəsi ilə hüquq tarixində əbədi bir iz qoymuşdur.
https://en.wikipedia.org/wiki/Cesare_Beccaria
https://www.britannica.com/biography/Cesare-Beccaria
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cesare_Beccaria
https://dergipark.org.tr/tr/pub/eruhfd/issue/35399/394509
Tarix : 16 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
