Basil Spence (1907–1976), İngiltərənin ən tanınmış memarlarından biri və modernist memarlığın öncüllərindən sayılır. Onun işləri, xüsusən Britaniyada və İkinci Dünya Müharibəsi sonrası dövrdə modernizmin inkişafı ilə bağlı geniş təsirə malikdir. Spence, Brutalizm və davamlı memarlıq yanaşmalarını tətbiq etməklə, həm məkanın funksionallığını, həm də gözəlliyini birləşdirən layihələr ortaya qoymuşdur. Həyatı və təhsili Basil Spence 1907-ci ildə Edinburq, Şotlandiyada doğulmuşdur. Edinburq Məktəbində memarlıq təhsili almış, sonra Londondaki Kraliyyət Memarlıq Akademiyasına daxil olmuşdur. Onun memarlıq dünyasında mövqeyini möhkəmləndirən ən mühüm təsir, Frank Lloyd Wrightın işlərinə olan marağı olmuşdur. 1930-cu illərdə Spence, yüksək memarlıq təhsili və təcrübə ilə bir çox fərqli layihələrə imza atmışdır. Memarlıq yanaşması Basil Spencenin memarlıq fəlsəfəsi, modernizmin əsas prinsiplərini, səmərəli funksionallığı və materialların dürüst istifadəsini özündə birləşdirir. O, memarlığı yalnız estetik deyil, həm də sosial və ekoloji funksiyalar üzərində düşünən bir sahə kimi görürdü. Təbii işıqlandırma, işlək və səmərəli məkanlar və təbii materiallar Spencenin dizaynlarında əsas yer tuturdu. Spence, memarlıqda təmiz, sadə xətlər və geometrik formaların istifadəsini sevir, lakin binalarını mədəniyyət və yerli tarixi nəzərə alaraq dizayn edirdi. Bu yanaşma, Britaniyadakı müasir memarlıq sahəsinə yeni bir istiqamət gətirdi. Ən məşhur layihələri Basil Spence'in ən çox tanınan və təsirli layihələri, xüsusən İkinci Dünya Müharibəsindən sonra yaradılan layihələrdir. Onun işləri modernizm ilə tradisionalizmin birləşməsi və Brutalizmin erkən nümunələrindən biridir. Coventry Katedrali (1962, Coventry, İngiltərə): Basil Spencein ən məşhur layihəsi, Coventry Katedralinin yenidən inşa edilməsidir. 1940-ci illərin sonlarında bombalanmış Coventry Katedralinin bərpası, modern memarlıq ilə tarixi mirası birləşdirən bir layihə oldu. Yeni katedral, həm müasir strukturlar, həm də qədim elementlər ilə dizayn edilmişdir. Bu katedralin yeni binasında beton və şüşə istifadə edilmiş, lakin o, şəhərin tarixi mənasını da qorumuşdur. Bu layihə, Spencein memarlığının ən yüksək nümunəsi kimi qəbul edilir. Scottish National Gallery of Modern Art (1960, Edinburq, Şotlandiya): Bu muzey, şəhərin tarixi və müasir elementlərini birləşdirən bir dizaynla inşa edilmişdir. Geometrik formalar və sadə, açıq məkanlar Spence'in memarlığının əsas xüsusiyyətlərindəndir. Royal College of Physicians (1965, London, İngiltərə): Bu layihə, Spencein funksional və minimalist memarlıq yanaşması ilə işləyərək, tibbi və elmi cəmiyyətlər üçün uyğun, davamlı və estetik binalar yaratmağa olan bağlılığını göstərir. Bina, beton və şüşə istifadəsi ilə müasir bir təəssürat yaradır. Təsiri və mirası Basil Spencenin memarlıq fəaliyyəti, müasir memarlıq dünyasında böyük bir iz buraxmışdır. Onun işləri, tarixi strukturları yenidən bərpa etmə və müasir memarlıqla birləşdirmə sahəsində yeni yanaşmalar təqdim edir. Spence, müasir İngilis memarlığının əsas fiqurlarından biri hesab edilir və onun dizaynları hələ də müasir memarlar tərəfindən inspirasiya mənbəyi olaraq qəbul edilir. Basil Spencenin Brutalist və modernist yanaşmaları, həm mədəniyyət, həm də tarix ilə əlaqəli dizaynları inşa etməsi ona beynəlxalq arenada tanınma gətirmişdir. Onun sadə və funksional dizaynları, memarlığın yalnız gözəllik deyil, praktikliyi də vurğulayan tərəfini gücləndirmişdir. Coventry Katedrali, Spencein memarlığının simvolu olmuşdur və onun yenilikçi və vizyoner yanaşmalarının dünya səviyyəsində tanınmasına gətirib çıxarmışdır. Basil Spence'nin mirası, şəhərsalma, tarixi binaların bərpası və funksional memarlıq sahələrində böyük bir irs qoymuşdur.
https://en.wikipedia.org/wiki/Basil_Spence
https://www.britannica.com/biography/Basil-Urwin-Spence
https://www.theguardian.com/society/2007/oct/16/communities
https://www.newhavenstravaigs.scot/locations/09-great-michael-rise/sir-basil-spence/
https://divisare.com/authors/2144838809-sir-basil-spence
https://www.historiccoventry.co.uk/cathedrals/newcathedral.php?pg=spence
https://ourhistory.is.ed.ac.uk/index.php/Sir_Basil_Urwin_Spence_(1907-1976)
Tarix : 16 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
