Basawan (16-cı əsrin əvvəlləri) - Hindistanın Mughal İmperiyası dövrünün məşhur rəsamlarından biri. Mughal rəsm məktəbinin erkən dövrünün ən önəmli nümayəndələrindən biri hesab olunur. Basawan, xüsusilə miniatura rəsmləri ilə tanınır və Mughal sarayının sənət dünyasında əhəmiyyətli bir yer tutmuşdur. Onun əsərləri, həm Hind mədəniyyətinin zəngin ənənələrini, həm də İslam incəsənətinin təsirlərini özündə birləşdirir. Həyatı və təhsili Basawan haqqında dəqiq tarixlər və bioqrafik məlumatlar azdır, lakin onun həyatının böyük bir hissəsinin Mughal sarayında keçirildiyi və Akbar imperatorunun sarayında təhsil aldığı məlumdur. Akbarın sarayında çox sayda rəssam çalışırdı və Basawan, bu rəssamlar arasında ən tanınmış və istedadlılardan biri olmuşdur. Basawan, sarayda işləyərkən miniatura sənətini inkişaf etdirmiş və Akbarın Mahabat adlı kitabının dekorasiyası üçün bir sıra rəsm əsərləri yaratmışdır. O, həmçinin saraydakı digər sənətkarlarla əməkdaşlıq edərək bu dövrün ən önəmli sənət layihələrində iştirak etmişdir. Sənət üslubu və yaradıcı yanaşma Basawanın sənətində, Hindistanın yerli ənənələri ilə yanaşı, Fars və İslam mədəniyyətlərinin təsiri də aydın şəkildə görünür. O, miniatura rəsmləri ilə tanınır və əsərlərində zəngin rəng palitrası, detalların incəliyi və perspektivlə işləyiş bacarığına diqqət etmişdir. Basawan, miniatürlərinin çoxunda həssaslıq və hərəkətlilik ilə diqqət çəkirdi, figurları təbii bir şəkildə canlandırmağa və emosional dərinlik verməyə çalışırdı. Miniaturaların sadə, lakin təsirli və yığcam olması onun üslubunun əsas xüsusiyyətlərindəndir. Həmçinin, onun əsərlərindəki bədii təfərrüatlar, detallara verdiyi önəm və rənglərin mükəmməl istifadəsi Mughal miniaturasının qızıl dövrünü yaratmışdır. Əsərləri və mövzuları Ən məşhur əsərləri Mughal imperatoru Akbarın zamanına aid miniatura rəsmləridir. Onun ən tanınmış işləri arasında Akbarın həyatından və dövrünün mühüm hadisələrindən bəhs edən miniatura əsərləri yer alır. O, həmçinin epik hekayələr və müqəddəs tarixləri canlandıran əsərlər yaratmışdır. Başqa bir məşhur əsəri isə Rəvayət kitabları və Qurani hekayələrin miniatura rəsmləridir. O, müasir dövrün döyüşlərindən və tarixindən fərqli olaraq, dini və mifik mövzuları da çox sevirdi və onları bədii şəkildə canlandırmışdır. Təsiri və irsi Basawanın sənəti, Mughal miniaturasının inkişafına böyük təsir etmişdir. O, bu sənət növünü zəriflik və gözəlliklə zənginləşdirərək, öz dövründəki digər rəssamlarla yanaşı, Mughal imperiyasının rəsmi sənətini əhəmiyyətli dərəcədə təkmilləşdirmişdir. Basawan’ın əsərləri, həm də Hindistan və İran arasındakı mədəni əlaqələri əks etdirərək, bu iki mədəniyyətin sintezini yaratmışdır. Onun əsərləri sonrakı dövrlərdə miniatura sənətinə olan marağın artmasına səbəb olmuş, həm Mughal imperatorları, həm də onların sarayında çalışan sənətkarlar onun üslubunu izləyərək bu sənət formunu inkişaf etdirmişlər. Basawanın təsiri yalnız Hindistanla məhdudlaşmamış, İran və Orta Şərq sənətində də izlər buraxmışdır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Basawan
https://www.britannica.com/biography/Basavan
https://artsandculture.google.com/entity/basawan/m05p1mh4?hl=en
https://www.metmuseum.org/art/collection/search/76098
https://www.artic.edu/artists/100581/basawan
https://www.wikidata.org/wiki/Q728311
https://www.artsy.net/artist/basawan
Tarix : 17 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
