Bapsi Sidhwa (11 avqust 1938 – 25 dekabr 2024) - Pakistanlı roman yazarı və esseist. Ümumi məlumat O, “Ice Candy Man” (Dondurma Adamı, 1991) və “Water: A Novel” (Su: Bir Roman, 2006) kimi əsərləri ilə tanınır. Sidhwa ingilis dilində yazan ən görkəmli Pakistan yazarlarından biri kimi qəbul edilir və Hindistanın bölünməsi, qadın hüquqları və Parsi icmasının həyatını təsvir edən əsərləri ilə məşhurdur. Onun romanları hind-kanadalı rejissor Deepa Mehta ilə əməkdaşlıq nəticəsində “Earth” (1998) və “Water” (2005) filmlərinə çevrilmişdir. Həyatı Bapsi Sidhwa 1938-ci il avqustun 11-də Britaniya Hindistanının Karaçi şəhərində, Parsi zərdüşti ailəsində anadan olmuşdur. Atası Peshotan Bhandara tacir, anası Tehmina Bhandara evdar qadın idi. Doğulduqdan qısa müddət sonra ailəsi ilə Lahora köçmüşdür. İki yaşında poliomielit xəstəliyinə tutulmuş və bu, onun həyatına ömürlük təsir etmişdir. 1947-ci ildə, 9 yaşında ikən Hindistanın bölünməsinə şahidlik etmişdir ki, bu təcrübələr sonradan əsərlərində əks olunmuşdur. “Kinnaird Qadınlar Kolleci”ndə təhsil almış və 1957-ci ildə bakalavr dərəcəsi qazanmışdır. 19 yaşında ilk evliliyini etmiş, Bombayda beş il yaşadıqdan sonra boşanmış və Lahora qayıtmışdır. Daha sonra Noshir adlı zərdüşti ilə ikinci evliliyini qurmuş və üç övladı olmuşdur. 1983-cü ildə ABŞ-a köçmüş və ömrünün son illərini Hyustonda keçirmişdir. Sidhwa 2024-cü il dekabrın 25-də Hyustonda 86 yaşında vəfat etmişdir. Yaradıcılığı Sidhwa ədəbiyyata “The Crow Eaters” (Qarğa Yeyənlər, 1978) romanı ilə başlamışdır; bu əsər Parsi icmasının həyatını komik üslubda təsvir edir. “The Pakistani Bride” (Pakistanlı Gəlin, 1983) qadınların tribal cəmiyyətdəki çətinliklərini, “Ice Candy Man” (1991) isə Hindistanın bölünməsinin dəhşətlərini Parsi qızının gözündən nəql edir. “An American Brat” (Amerikalı Şıltaq, 1993) Pakistanlı gəncin ABŞ-dakı təcrübəsini araşdırır. “Water: A Novel” (2006) Hindistanda dul qadınların həyatına fokuslanır. Sidhwa-nin üslubu sadə, lakin emosional və tarixi dərinliklə zəngindir; o, Salman Rushdie və Anita Desai ilə müqayisə edilir. Əsərləri Pakistanın ingilis dilli ədəbiyyatında ən yüksək nöqtə kimi qiymətləndirilir. Əsərləri Bapsi Sidhwa romanlar və esselər yazmışdır. Onun ən tanınmış əsərlərindən bəziləri: “The Crow Eaters” – “Qarğa Yeyənlər” (1978) – roman. “The Pakistani Bride” – “Pakistanlı Gəlin” (1983) – roman. “Ice Candy Man” (Cracking India) – “Dondurma Adamı” (1991) – roman. “An American Brat” – “Amerikalı Şıltaq” (1993) – roman. “Water: A Novel” – “Su: Bir Roman” (2006) – roman. “City of Sin and Splendour: Writings on Lahore” – “Günah və Şöhrət Şəhəri: Lahor Haqqında Yazılar” (2005) – esse toplusu. Mükafatlar və tanınma Sidhwa aşağıdakı mükafatları qazanmışdır: "Sitara-i-Imtiaz" (1991) – Pakistanın incəsənətdəki ən yüksək milli mükafatı. "Lila Wallace-Reader’s Digest Writer’s Award" (1993) – yazıçı fəaliyyətinə görə. "Mondello Prize" (2007) – İtaliyada ədəbi töhfələrinə görə. "Bunting Fellowship" – “Radcliffe/Harvard”da qonaq təqaüd. “Ice Candy Man” BBC-nin “100 ən təsirli roman” siyahısına daxil edilmişdir. “Burnt Shadows” 2009-cu ildə "Orange Prize" üçün qısa siyahıya düşmüşdür. 2013-cü ildə “Granta” jurnalı tərəfindən “Ən Yaxşı Gənc Britaniyalı Roman Yazarı” siyahısına seçilmişdir. Şəxsi həyatı Sidhwa ilk evliliyindən bir qız və bir oğul sahibi olmuş, lakin bu evlilik beş ildən sonra bitmişdir. İkinci evliliyindən üç övladı – Mohur, Koko və Parizad – olmuşdur. Qızı Mohur Sidhwa Arizonada siyasətçi kimi fəaliyyət göstərir. Sidhwa özünü “Pəncabi-Parsi-Pakistanlı” kimi təsvir edirdi. İlk dili qucarati, ikinci dili urdu, üçüncü dili isə ingilis idi. Hyustonda yaşayarkən “Rice Universiteti”, “Kolumbiya Universiteti” və “Hyuston Universiteti” kimi yerlərdə dərs demişdir. Mirası Bapsi Sidhwa Pakistanın ingilis dilli ədəbiyyatında öncü rol oynamış və Parsi icmasının səsini dünyaya çatdırmışdır. Onun əsərləri Hindistanın bölünməsinin faciələrini, qadınların mübarizəsini və mədəni kimliyi təsvir edir. “Ice Candy Man” və “Water” qlobal miqyasda tanınmış və Pakistan ədəbiyyatını beynəlxalq səviyyədə təmsil etmişdir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Bapsi_Sidhwa
https://milkweed.org/author/bapsi-sidhwa
https://www.theguardian.com/books/2025/jan/10/bapsi-sidhwa-obituary
https://www.gradesaver.com/author/bapsi-sidhwa
https://www.thehindu.com/books/books-authors/writer-bapsi-sidhwa-passes-away-at-86-in-us/article69029562.ece
https://www.thealephreview.com/post/bapsi-sidhwa-the-storyteller
https://openthemagazine.com/lounge/books/bapsi-sidhwa-1938-2024/
Tarix : 15 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
