Bantu miqrasiyaları - Eramızdan əvvəl təxminən 3000-ci ildən etibarən başlayan və əsrlər boyu davam edən genişmiqyaslı əhali hərəkəti. Bu proses Afrikanın mərkəzi və qərb hissələrindən başlayaraq cənuba və şərqə doğru yayılan Bantu dillərində danışan xalqların miqrasiyasını əhatə edir. Bu miqrasiya dalğası Afrikanın demoqrafik, mədəni və iqtisadi strukturunu köklü şəkildə dəyişdirdi. Səbəblər - Ərzaq və su təminatı: Bantu xalqları əkinçilik və maldarlıqla məşğul olduqları üçün münbit torpaqlara və su mənbələrinə ehtiyac duyurdular. - İqlim dəyişiklikləri: İqlim dəyişiklikləri bəzi ərazilərdə quraqlığa səbəb olduğu üçün insanlar daha əlverişli mühitlərə köçməyə məcbur olurdular. - Əhali artımı: Bantu cəmiyyətlərində əhali artımı yeni ərazilərin kəşf edilməsini və məskunlaşmanı təşviq edirdi. - Texnoloji üstünlük: Dəmir alətlərin inkişafı və istifadəsi Bantu xalqlarına yeni ərazilərdə təsərrüfat işlərini aparmaq və üstünlük qazanmaq imkanı verirdi. Miqrasiyanın istiqamətləri və nəticələri - Şərqi Afrika: Bu bölgədə Bantu xalqları yerli Nilotik və Kuşit mənşəli icmalarla qarışaraq yeni cəmiyyətlər formalaşdırdılar. Onlar əkinçilik, maldarlıq və dəmirçilik sahəsində mühüm irəliləyişlər etdilər. - Cənubi Afrika: Bantu xalqları Kalahari səhrasının cənubuna doğru hərəkət edərək burada yaşayan yerli xalqlarla qarşılaşdılar. Bu qarşılaşmalar bəzi hallarda münaqişələrə, bəzi hallarda isə mədəni inteqrasiyaya səbəb oldu. Mədəni təsiri - Dil yayılması: Bantu dilləri Afrikanın böyük bir hissəsində dominant hala gəldi. Bugünkü Svahili, Zulu, Xosa və Shona kimi dillər Bantu dilləri ailəsinə daxildir. - Kənd təsərrüfatının inkişafı: Bantu xalqları tropik zonalarda yeni kənd təsərrüfatı texnologiyaları tətbiq edərək əkinçiliyi genişləndirdilər. - Mədəniyyət və ənənələr: Musiqi, incəsənət və ictimai quruluşlar Bantu xalqlarının miqrasiyası nəticəsində yayılaraq zənginləşdi.
https://assets.cambridge.org/97805218/32366/frontmatter/9780521832366_frontmatter.pdf
https://www.proquest.com/docview/225236882?sourcetype=Scholarly%20Journals
https://pub.deadnet.se/Books_and_manuals_on_various_stuff/College%20Books/Cambridge%20University%20Press/0521832365.Cambridge.University.Press.African.Archaeology.Jun.2005.pdf
https://en.wikipedia.org/wiki/Bantu_expansion
https://www.nature.com/articles/s41586-023-06770-6
https://oxfordre.com/africanhistory/display/10.1093/acrefore/9780190277734.001.0001/acrefore-9780190277734-e-191
https://www.pasteur.fr/en/home/research-journal/press-documents/migration-history-bantu-speaking-people-genomics-reveals-benefits-admixture-and-sheds-new-light?language=fr
https://study.com/academy/lesson/video/ancient-west-africa-bantu-migrations-the-stateless-society.html
https://en.wikipedia.org/wiki/Bantu_peoples
https://courses.lumenlearning.com/suny-hccc-worldcivilization/chapter/the-bantu-migration/
https://www.jstor.org/stable/180142
https://www.mpg.de/19012651/bantu-migration
https://biblio.ugent.be/publication/8560602
https://podcasts.apple.com/in/podcast/the-bantu-expansion/id1520403988?i=1000600360554
https://www.jstor.org/stable/180108
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1040618216303846
https://www.arch.cam.ac.uk/events/african-archaeology-group/bantu-expansion-migration-and-more-questions
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27451076/
https://www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.1503793112
https://www.britannica.com/topic/Bantu-peoples
https://shows.acast.com/the-ancients/episodes/the-bantu-expansion
https://www.bbc.co.uk/worldservice/africa/features/storyofafrica/2chapter5.shtml
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8117461/
https://study.com/academy/lesson/the-bantu-people-migration-language-and-impact.html
Tarix : 30 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
