Balıq şəbəkəsi - Balıq tutmaq üçün istifadə olunan ənənəvi alətlərdən biri, sualtı tor. Bu alət, suyun altına yerləşdirilərək müxtəlif ölçüdə və növdə balıqların tutulmasına imkan verir. Balıq şəbəkələrinin əsas funksiyası, balıqların baş və bədəninin şəbəkəyə girdiyi zaman sıxışaraq tutulmasıdır. Balıq şəbəkələri, dünyada həm kommersiya, həm də kiçik miqyaslı balıqçılıq fəaliyyətləri üçün geniş şəkildə istifadə olunur, lakin bu şəbəkələrin ekosistemlərə və müxtəlif növ heyvanlara olan təsiri ciddi müzakirələrə səbəb olmuşdur. Strukturu və işləmə qaydası Balıq şəbəkələri əsasən uzun və ağ şəbəkələrdən ibarətdir və suyun müəyyən bir hissəsində yerləşdirilir. Bu şəbəkələr balıqların üzərində tutunduğu zaman onları içərisində saxlamağa imkan verir. Balıq şəbəkələri əsasən iki əsas növə ayrılır: 1. Çəkilən balıq şəbəkələri: Bu növ şəbəkələr qayıq tərəfindən çəkilərək suyun üstündə və ya altında hərəkət edir və balıqların tutulmasını təmin edir. 2. Sabit balıq şəbəkələri: Bu növ şəbəkələr suya sabitlənərək bir yerdə qalır və balıqların təbii hərəkət istiqamətləri ilə qarşılaşdığı zaman onları tutur. Şəbəkələr balıqların başını və bədənini tutmaq üçün xüsusi ölçüdə hörülür. Balıq şəbəkəyə girdikdə, bədəninin ölçüsünə görə müəyyən dərəcədə sıxılır və şəbəkənin tələsinə düşür. Tətbiqi 1. Kommersiya balıqçılığı: Balıq şəbəkələri geniş şəkildə kommersiya məqsədli balıqçılıqda istifadə edilir. Bu şəbəkələr, böyük miqdarda balıq tutmağa imkan verir və əsasən balıqçılıq sənayesinin böyük ölçülü əməliyyatlarında tətbiq olunur. 2. Kiçik miqyaslı balıqçılıq: Balıq şəbəkələri kiçik ailə təsərrüfatlarında və yerli balıqçılar tərəfindən də istifadə edilir. Bu şəbəkələr adətən daha kiçik ölçüdə olur və təkcə yerli bazarlarda satılan balıqların tədarükünü təmin etmək üçün istifadə edilir. Ekoloji təsirlər və təhlükələr Balıq şəbəkələrinin istifadəsi, xüsusilə yırtıcı və ya nadir növ heyvanlar üçün ciddi təhlükələr yarada bilər. Bu şəbəkələrin ən böyük mənfi təsiri, qeyri-hədəf növlərin (bycatch) tutulmasıdır. Balıq şəbəkələri, yalnız hədəf balıqlarını deyil, həm də qeyri-hədəf növləri, o cümlədən məməlilər, quşlar və bəzi dəniz canlılarını da tuta bilər. Məsələn, Vaquita balinası kimi nadir növlərin boğulmasına səbəb olan balıq şəbəkələri, balina və delfinlərin qorunması ilə bağlı ciddi təhdidlər yaradır.Balıq şəbəkələrinin ekosistemə olan təsiri yalnız qeyri-hədəf heyvanların öldürülməsi ilə məhdudlaşmır. Şəbəkələr dəniz dibinə yerləşdirildikdə, dəniz florasına və faunasına zərər verə bilər. Balıq şəbəkələrinin yerində uzun müddət qalması, sualtı həyatın məhv olmasına və mühitin pozulmasına səbəb ola bilər. Təhlükələrin azaldılması və alternativlər 1.. Təhlükəsiz qəbul şəbəkələri: Son illərdə, balıq şəbəkələrinin qeyri-hədəf növləri tutmasına mane olmaq üçün yeni texnologiyalar inkişaf etdirilmişdir. Bu texnologiyalar, balıqçılıq zamanı yalnız hədəf növləri tutmağa imkan verir. 2. Alternativ balıqçılıq üsulları: Balıq şəbəkələrinin təsirini azaltmaq üçün bəzən traplar (qapalı balıq tələləri) və ya linear balıqçılıq (uzun xəttlərə yerləşdirilən iynələr) kimi alternativ üsullar istifadə olunur. Bu üsullar, qeyri-hədəf heyvanların tutulmasını azaldır və ekosistemdə daha az zərər verir. Qlobal perspektiv Balıq şəbəkələrinin istifadəsi, xüsusilə inkişaf etməkdə olan ölkələrdə daha geniş yayılıb. Burada, bu alətlərin balıqçılıq sənayesi üçün əhəmiyyətli olduğu halda, ekoloji təsirləri göz ardı edilə bilər. Bununla belə, daha çox ekoloji cəhətdən dayanıqlı balıqçılıq təcrübələrinin tətbiqi üçün təbliğat və maarifləndirmə işləri artırılmalıdır. Balıq şəbəkələri, balıqçılıq sənayesi üçün mühüm bir vasitə olsa da, ekosistemlərə və qeyri-hədəf heyvan növlərinə olan təsiri ciddi müzakirə mövzusudur. Onların ekoloji təsirlərini azaltmaq üçün yeni texnologiyalar və alternativ balıqçılıq üsullarının tətbiqi vacibdir. Eyni zamanda, bu alətlərin qlobal miqyasda tənzimlənməsi və idarə edilməsi, su ehtiyatlarının qorunması və davamlı balıqçılıq üçün mühüm addım olacaq.
https://www.fisheries.noaa.gov/national/bycatch/fishing-gear-gillnets
https://www.msc.org/what-we-are-doing/our-approach/fishing-methods-and-gear-types/gillnets
https://www.aa.com.tr/tr/cevre/hayalet-ag-denizdeki-canlilar-icin-uzun-yillar-tehlike/2413531
https://www.britannica.com/technology/gill-netter
Tarix : 2 dekabr 2024
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
