Asado (İspan dilində: [aˈsaðo]) - Müxtəlif Cənubi Amerika ölkələrində, xüsusilə Argentina, Braziliya (Rio Grande do Sul), Çili, Paraqvay, Peru və Uruqvayda məşhur olan barbekü tədbiri. Bu, həmçinin ənənəvi bir tədbir hesab edilir. Asado adətən mal əti, donuz əti, toyuq, chorizo və morcilladan ibarət olur. Bütün bu yeməklər açıq odun üstündə və ya "parrilla" adlanan izgarada bişirilir. Əsas ətlərlə birlikdə adətən qırmızı şərab və salatlar kimi yan yeməklər təqdim edilir. Yeməkləri hazırlayan şəxs "asador" və ya "parrillero" adlanır. Xüsusiyyətləri Asador prosesi kömür yandırmaqla başlayır. Bunun üçün yerli ağaclardan əldə edilmiş kömür istifadə olunur, çünki şam və ya evkalipt kimi ağaclar güclü qatran qoxusuna malikdir. Daha təkmil asadolarda kömür müəyyən bir ağac növündən hazırlanır və ya yeni yandırılmış odun kömürü istifadə olunur ki, bu da düşərgə ocaqlarında asado zamanı geniş yayılmış üsuldur. Uruqvayda isə kömürdən istifadə edilmir, bunun əvəzinə birbaşa köz və ya isti odun istifadə olunur. Ət al asador və ya a la parrilla üsulu ilə bişirilə bilər. Birinci halda, yerin üzərində və ya xüsusi bir od çuxurunda od qalayır və ətrafında metal xaç formalı dayaqlar (asadores) yerləşdirilir. Bu dayaqlar heyvanın tam karkasını açıq vəziyyətdə tutaraq odun istiliyini qəbul etməsinə imkan yaradır. İkinci halda isə od qalayır və kömür hazır olduqdan sonra onun üzərinə izgara və ət yerləşdirilir. Asado üçün istifadə olunan ət marinə edilmir. hazırlıq yalnız bişirilmədən əvvəl və ya bişirmə zamanı duzun tətbiqindən ibarətdir. Bundan əlavə, istilik və kömürdən məsafə idarə olunur ki, ət yavaş bişirilsin. Asadonun bişməsi adətən iki saat çəkir. Həmçinin, ətin yağı közlərin üzərinə tökülərək tüstü yaratmasının qarşısı alınır, çünki bu, ətin dadını mənfi təsir edə bilər. Bəzi asadolarda ətin altındakı sahə közlərdən təmiz saxlanılır. Asado dərhal servis edilir, lakin əti isti saxlamaq üçün masanın üzərindəki braseroya da yerləşdirilə bilər. Chimichurri (doğranmış cəfəri, qurudulmuş oregano, sarımsaq, duz, qara bibər, soğan və paprikadan hazırlanmış, zeytun yağı ilə qarışdırılmış sous) və ya salsa criolla (sirkə içərisində pomidor və soğan sousu) asadonun ənənəvi müşayiətçiləridir. Təqdimat Məzələrdən sonra costillas və ya asado de tira (qabırğa) təqdim edilə bilər. Daha sonra vacío (qarın əti), matambre və bəzən toyuq və ya chivito (cəviz) servis edilir. Pamplona, donuz əti və Patagoniya quzusu kimi yeməklər, xüsusilə restoranlarda daha tez-tez təqdim olunur. Asado həmçinin çörək, sadə qarışıq salat (məsələn, kahı, pomidor və soğan) və ya verdurajo (ızgara tərəvəzlər) ilə müşayiət olunur. Verdurajo adətən izgarada bişirilmiş kartof, qarğıdalı, soğan və badımcandan ibarət olub, zeytun yağı və duz ilə dadlandırılır. İçkilər arasında pivə, şərab, sərinləşdirici içkilər və digər içkilər adi haldır. Şirniyyat isə adətən təzə meyvələrdən ibarətdir. Patagoniyada ət qızartmağın başqa bir ənənəvi forması bütün heyvanın (xüsusilə quzu və donuz ətinin) odun çubuğuna keçilərək yerə bərkidilməsi və isti közlərə doğru yönləndirilməsi ilə həyata keçirilir ki, buna asado al palo deyilir. Yeməklər adətən salatlarla müşayiət olunur və asado məclislərində bu salatlar ənənəvi olaraq qadınlar tərəfindən yerində hazırlanır və ya öz evlərindən gətirilir, kişilər isə əsasən ət hazırlığı ilə məşğul olurlar. Salat Olivier (ensalada rusa) asado məclislərində ən çox təqdim edilən salatlardan biridir. Paraqvayda isə chipa guasu, sopa paraguaya və qaynadılmış manioq da yan yemək olaraq verilir.
https://en.m.wikipedia.org/wiki/Asado
https://www.woz.ch/artikel/2007/nr26/leben/15131.html
http://ir.uiowa.edu/cgi/viewcontent.cgi?filename=0&article=2461&context=etd&type=additional
https://books.google.com/books?id=Wd4QmnKs7N0C&dq=asado+grill+%22placed+over%22&pg=PA43
http://www.wisegeek.com/what-is-an-asado.htm
https://web.archive.org/web/20210206205811/http://www.rockridge.org/news/rockridge-cornucopia-politics-and-food
http://www.vagabundomagazine.com/understanding-the-asado-barbecue-the-argentinian-way/
https://books.google.com/books?id=XhwPfnu18hYC&pg=PT2
Tarix : 21 dekabr 2024
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
