Arqand lampası (Argand lamp) - XVIII əsrdə isveçrəli ixtiraçı Ami Arqand tərəfindən hazırlanmış yağ lampası növü. Bu lampa, neft və ya bitki yağından istifadə etməklə daha yüksək işıqlandırma təmin edən innovativ bir cihaz idi. Arqand lampası, işıqlandırma tarixində inqilabi bir addım hesab olunur və XIX əsrin əvvəllərinə qədər geniş istifadə olunmuşdur. Tarixi Arqand lampası 1780-ci ildə Ami Arqand tərəfindən ixtira edilmişdir. O dövrdə adi yağ lampaları zəif və tüstülü işıqlandırma ilə xarakterizə olunurdu. Arqand, bu problemi həll etmək üçün xüsusi bir mexanizm hazırladı. Onun ixtirası daha parlaq, sabit və tüstüsüz bir işıqlandırma təmin edirdi. Bu lampa xüsusilə kitabxanalar, elmi laboratoriyalar və şəhər küçələrində işıqlandırma məqsədilə geniş istifadə edilmişdir. Təsviri və iş prinsipi 1. Silindrik fitil: Arqand lampasında adi lampalarda istifadə olunan düz fitillər əvəzinə, silindrik fitil tətbiq edilmişdir. Bu, alovun daha geniş sahədə yayılmasına və işığın güclənməsinə səbəb olurdu. 2. Hava axını: Lampanın dizaynında alovun ətrafına hava axını təmin edən bir boru sistemi var idi. Hava alovun həm daxili, həm də xarici tərəfinə daxil olurdu ki, bu da daha yüksək yanma temperaturu və tüstüsüz alov yaradırdı. 3. Şüşə boru: Lampanın üzərində yerləşən şəffaf şüşə boru alovu küləkdən qoruyur və oksigen axınını tənzimləyirdi. Bu boru həm işığın sabitliyini təmin edir, həm də işıqlandırmanı artırırdı. 4. Yanacaq: Lampada bitki yağı, balina yağı və ya sonradan kerosin kimi maddələrdən istifadə edilirdi. Üstünlükləri 1. Parlaq işıq: Adi lampalara nisbətən 10-12 dəfə daha güclü işıq verir. 2. Tüstüsüz yanma: Daha təmiz yanma prosesi ilə havanı çirkləndirmirdi. 3. Sabit alov: Hava axınının düzgün tənzimlənməsi sayəsində alov küləkdə da sabit qalırdı. 4. İstifadə rahatlığı: Uzun müddət yanacaq əlavə etmədən istifadə oluna bilirdi. Tətbiq sahələri Ev işıqlandırması: O dövrdə evlərdə istifadə üçün ideal bir vasitə idi. Küçə işıqlandırması: XIX əsrdə şəhər küçələrində işıqlandırma məqsədilə tətbiq olunmuşdur. Elmi məqsədlər: Laboratoriyalar və elmi tədqiqatlar üçün sabit işıq mənbəyi təmin edirdi. Kitabxanalar və mütaliə zalları: Oxuma üçün lazımi səviyyədə işıqlandırma təmin edirdi. Arqand lampasının əhəmiyyəti Arqand lampası, işıqlandırma texnologiyasında inqilab hesab edilir. Onun dizaynı, daha sonra neft lampaları, hətta müasir elektrik lampalarının inkişafına təsir göstərmişdir. XIX əsrin ikinci yarısında kerosin və qaz lampalarının geniş yayılması ilə Arqand lampası istifadədən çıxdı, lakin texnoloji irəliləyişə verdiyi töhfələr tarixdə mühüm yer tutur.
https://en.wikipedia.org/wiki/Argand_lamp
https://www.britannica.com/technology/Argand-burner
http://www.lumieredeloeil.com/lumiara/tr/oiltr.htm
https://www.chemistryworld.com/opinion/argands-lamp/3009536.article
https://emuseum.mountvernon.org/objects/246/argand-wall-lamp
Tarix : 5 dekabr 2024
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
