Andalusian - Həmçinin Saf İspan Atı və ya PRE kimi tanınan, İber yarımadasından olan bir at cinsi. Tarix Tarixi boyu bu cins döyüş atı kimi bacarığı ilə tanınmış və zadəganlar tərəfindən yüksək qiymətləndirilmişdir. Bu cins İspan hökuməti tərəfindən diplomatiya vasitəsi kimi istifadə edilmişdir və Avropanın kral və zadəganları İspan atlarına minmiş və onlara sahib olmuşdular. 19-cu əsrdə müharibələr, xəstəliklər və çarpazlaşdırma səbəbilə bu cinsin sayı kəskin şəkildə azalmışdır. 19-cu əsrin sonlarında bəzi bərpa cəhdləri olsa da, bu tendensiya 20-ci əsrin əvvəllərinə qədər davam etmişdir. 1960-cı illərə qədər Andalusian atlarının İspaniyadan ixracı məhdudlaşdırılmışdı, lakin sonradan bu cins bütün dünyaya yayılmışdır. 2010-cu ildə dünya üzrə 185.000-dən çox qeydiyyata alınmış Andalusian atı var idi. Taksonomiya Andalusian cinsi Portuqaliyanın Lusitano cinsi ilə sıx əlaqəlidir və bir çox digər at cinslərinin inkişafında istifadə edilmişdir, xüsusən də Avropa və Amerikada. Andalusian qan xəttinə malik olan cinslərə Avropanın bir çox istiqanlı atları, həmçinin Qərb yarımkürəsindəki Azteca kimi cinslər daxildir. Əsrlər boyu davam edən inkişafı zamanı Andalusian cinsi atletizm və dözümlülük üçün seçilmişdir. Bu atlar ilkin olaraq klassik dresaj, araba çəkmə, öküz döyüşü və fermer atları kimi istifadə edilirdi. Müasir Andalusian atları dresaj, atla tullanma və araba çəkmə kimi bir çox atçılıq fəaliyyətlərində istifadə olunur. Bu cins həmçinin geniş şəkildə filmlərdə, xüsusilə tarixi və fantaziya janrında çəkilən əsərlərdə istifadə edilir. Xüsusiyyətlər Andalusian atları zərif və güclü bədən quruluşuna malikdir, düz və ya bir qədər qabarıq profilləri var. Həddindən artıq qabarıq və ya konkav profillər bu cinsdə arzuolunmaz hesab edilir. Onların beli qısa, arxa hissəsi isə geniş və güclüdür, yumru bir sağrıya malikdirlər. Bu cins adətən təmiz və zədələnməyə meyli olmayan ayaqlara və enerjili yerişə malikdir. Yelə və quyruq qalın və uzundur, lakin ayaqlarda artıq tüklənmə olmur. Andalusian atları həssas və ağıllı olmaqla yanaşı, sakit xarakter daşıyır. Onlara hörmətlə yanaşdıqda tez öyrənir, cavabverici və əməkdaşlıq edirlər Etimologiya Andalusian atı İspaniya və Portuqaliyanın İber atlarından törəmişdir və adını mənşə yeri olan İspaniyanın Andalusiya bölgəsindən almışdır. Mağara rəsmləri göstərir ki, atlar İber yarımadasında 20.000-30.000 il əvvələ qədər mövcud olmuşdur. Portuqaliyalı tarixçi Ruy d'Andrade qədim Sorraia cinsinin Andalusian daxil olmaqla Cənubi İber cinslərinin əcdadı olduğu fərziyyəsini irəli sürsə də, mitoxondrial DNT-dən istifadə edən genetik tədqiqatlar göstərir ki, Sorraia əsasən digər İber cinslərindən ayrılan genetik qrupun bir hissəsidir.
https://www.thesprucepets.com/andalusian-horse-breed-profile-4846480
https://www.usef.org/compete/breeds/andalusian-lusitano
https://animalife.co.uk/horse-breeds/andalusian-horse/
https://madbarn.com/andalusian-horse-breed-profile/
https://www.starstable.com/horses/breeds/andalusian
https://www.webmd.com/pets/what-to-know-about-the-andalusian-horse
https://www.equishop.com/en/blog/andalusian-horse-the-most-famous-spanish-breed-n342
Tarix : 12 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
