Ama Ata Aidu (1942–2023) — Qanalı yazıçı, şair, dramaturq və feminist. Ümumi məlumat O, Afrika ədəbiyyatında qadın hüquqlarını müdafiə edən və postkolonial Qana cəmiyyətində qadınların rolunu araşdıran əsərləri ilə tanınır. Aidu müasir Afrika nəsrində və dramaturgiyasında mühüm yer tutan yazıçılardan biri olmuşdur. Erkən həyat və təhsil Ama Ata Aidu 1942-ci ildə Qananın Mfantsiman bölgəsində, Fanti etnik qrupuna mənsub ailədə doğulmuşdur. O, Qananın nüfuzlu məktəblərindən biri olan Uesli Qızlar Liseyində təhsil almış, daha sonra "Qana Universiteti"ndə ingilis dili və ədəbiyyatı üzrə təhsilini davam etdirmişdir. Ədəbi fəaliyyəti və mövzuları Aidu ədəbiyyata gənc yaşlarında maraq göstərmiş və 1965-ci ildə "Dilemma qızı" adlı pyesi ilə Afrika dramaturgiyasında qadın azadlığı və cəmiyyətin patriarxal strukturlarını tənqid edən ilk qadın yazıçılardan biri olmuşdur. O, roman, qısa hekayə və pyeslərində Afrika qadınlarının qarşılaşdığı sosial, mədəni və siyasi məsələləri işləmişdir. Əsas əsərləri -"Dilemma qızı" (1965) – Aidu bu pyesində Qana cəmiyyətində qadınların qərar qəbul etmə prosesindəki məhdudiyyətlərini təsvir edir. -"Cənab və xanım Haklılar" (1970) – Afrika qadınının qərarları və ictimai gözləntilər arasında qaldığı dilemmanı göstərən roman. -"Qadın sevəndə nə edər?" (1974) – Afrika qadınlarının sevgiyə və evliliyə baxışlarını tədqiq edən qısa hekayələr toplusu. -"Dəbdəbəli qayıdış" (1992) – Qərbdə təhsil alan və doğma torpağına qayıdan qadının postkolonial Afrika reallığı ilə qarşılaşmasını təsvir edən roman. Siyasi və ictimai fəaliyyəti Aidu təkcə yazıçı kimi deyil, həm də ictimai xadim kimi aktiv olmuşdur. O, 1982–1983-cü illərdə Qana hökumətində Təhsil naziri vəzifəsində çalışmış, lakin siyasi təzyiqlər səbəbilə istefa vermişdir. Bundan sonra feminist və sosial ədalət hərəkatlarında iştirak etmişdir. Mirası və təsiri Aidu Afrika ədəbiyyatında qadınların səsi olmuş və Afrika cəmiyyətində qadınların hüquqlarını müdafiə edən yazıları ilə tanınmışdır. O, həmçinin gənc Afrika yazıçılarının yetişməsində mühüm rol oynamışdır. Ama Ata Aidu 2023-cü ildə vəfat etmişdir. Onun irsi, xüsusilə feminist ədəbiyyat sahəsindəki töhfələri, müasir Afrika ədəbiyyatında mühüm yer tutmağa davam edir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Ama_Ata_Aidoo
https://www.britannica.com/biography/Ama-Ata-Aidoo
https://literarymama.com/articles/departments/2016/02/a-profile-of-ama-ata-aidoo-draft
https://artsandculture.google.com/story/ama-ata-aidoo-1942-2023-book-buzz-foundation/fgXBT34sacVTtw?hl=en
https://www.nytimes.com/2023/06/05/books/ama-ata-aidoo-dead.html
https://www.blackpast.org/global-african-history/ama-ata-aidoo-1942-2023/
https://www.poetryfoundation.org/poets/ama-ata-aidoo
https://www.ghanaweb.com/person/Ama-Atta-Aidoo-127
Tarix : 6 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
