Agnes Smedley (1892–1950) - Amerikalı yazıçı, jurnalist və aktivist idi, xüsusilə Çin inqilabına dair yazıları ilə tanınır. O, həmçinin Çin Kommunist Partiyasının tərəfdarı və bir çox müxalif düşüncələri müdafiə edən bir şəxsiyyət olaraq məlumdur. Smedley'nin həyatı, yazıları və siyasi mövqeyi həm ABŞ-da, həm də Çində böyük təsir göstərmişdir. Erkən həyatı və təhsili Agnes Smedley, 1892-ci ildə, ABŞ-ın Missouri ştatının Wang, şəhərində anadan olub. O, kasıb bir ailədə böyüdü və uşaqlıq illərində bir çox çətinliklərlə qarşılaşdı. Ailəsi kənd təsərrüfatı ilə məşğul idi və bu, Smedley'nin həyatına dərin təsir etdi. O, təhsilini tamamladıqdan sonra, müxtəlif işlərdə çalışaraq həyatını qazandı, amma əsasən yazmağa və jurnalistika ilə məşğul olmağa qərar verdi. Çin və sosialist hərəkatına marağı Smedley'nin həyatında ən böyük dönüş nöqtəsi, 1920-ci illərdə Çinlə tanış olması oldu. O, Çin inqilabına dərindən maraq göstərirdi və bu mövzu ilə bağlı yazılar yazmağa başladı. Smedley, həmçinin Çin Kommunist Partiyasının təbliğatçısı və Çin inqilabının tərəfdarı oldu. 1928-ci ildə, Smedley, Çinə getmək qərarına gəldi və burada uzun illər qalaraq, Çin inqilabı ilə bağlı məlumat topladı və bu təcrübəsini yazılarına daxil etdi. Daughter of the Earth və əsərləri Smedley, özünün ən məşhur əsəri olan Daughter of the Earth (1929) adlı kitabını yazdı. Bu əsər, sosialist və marksist düşüncələrlə zənginləşdirilmişdir və kənd təsərrüfatı işçilərinin və sosial ədalətsizliyin qarşısında duran qadınların həyatını təsvir edir. Daughter of the Earth, həm də qadınların mübarizəsini və şəxsi azadlıq arzusunu əks etdirən bir əsərdir. O, həmçinin, Çin inqilabına dair ətraflı yazılar yazmışdır. Smedley'nin əsərləri, xüsusən Çin inqilabının sosialist tərəfini işıqlandıraraq, bu mübarizənin fəlsəfi və ideoloji əsaslarını araşdırırdı. O, həmçinin Çin xalqının mübarizəsini və sosialist hərəkatın təbliğatını geniş şəkildə təqdim etməyə çalışdı. Çin inqilabı ilə bağlantısı və təsiri Smedley'nin həyatının ən mühüm hissələrindən biri, Çin inqilabına olan dəstəyi və bu inqilabın tərəfdarı olaraq, Mao Zedong və Çin Kommunist Partiyasına yaxın olması idi. O, 1930-cu illərdə Çindəki müstəqil sosialist qüvvələrlə əlaqə qurdu və burada kommunist liderləri ilə tanış oldu. Smedley, bir çox illər boyunca Mao Zedong və onun tərəfdarları ilə əməkdaşlıq etmiş və bu əlaqələrdən təsirlənərək, öz yazılarını daha da möhkəmləndirmişdir. Smedley, Çin inqilabının məqsəd və prinsiplərini müdafiə edərək, bu hərəkatın sosializm və xalqın azadlığı uğrunda verdiyi mübarizəni yaymağa çalışdı. O, Çindəki həyatın çox yönlü tərəflərini ətraflı şəkildə təhlil etmiş və xüsusən kənd əhalisinin yoxsulluğunu, sosial ədalətsizliyi və kommunistlərin təklif etdiyi dəyişiklikləri təsvir etmişdir. Siyasi aktivizmi və tənqidlər Smedley'nin siyasi baxışları, xüsusilə kommunizmə və sosialist hərəkatlarına olan dəstəyi ilə əlaqəli idi. O, həmçinin Stalin və Sovet İttifaqına qarşı da tənqidi bir mövqedə idi, xüsusilə 1930-cu illərdə. Sosializm və ədalət ideallarına olan sadiqliyi, onun həm yazılarında, həm də aktivizmində özünü göstərirdi. Smedley, yalnız yazıları ilə deyil, həm də aktivistliyi ilə tanınırdı. O, təkcə Çinlə deyil, həm də digər ölkələrlə əlaqəli olaraq, imperializm və sosial ədalətsizliyə qarşı mübarizə aparırdı. Həmçinin, o, qadın hüquqları və sosial bərabərlik məsələlərinə də önəm verirdi. Lakin bəzi tənqidçilər, Smedley'nin kommunizmə olan bağlılığını və bəzi hallarda Sovet İttifaqını müdafiə etməsini tənqid edirdilər. Sonrakı həyatı və mirası Agnes Smedley, 1950-ci ildə vəfat etdi, amma onun yazıları və mübarizəsi hələ də bu günə qədər çoxsaylı tədqiqatçı və yazıçılar tərəfindən təhlil edilməkdədir. Onun Çin inqilabına dair yazıları və sosialist mübarizəsini dəstəkləyən yanaşması, onu dövrünün ən önəmli jurnalistlərindən biri halına gətirdi. Smedley, həmçinin, qadınların hüquqları və sosial bərabərlik mübarizəsindəki əhəmiyyətli töhfələrindən biri olaraq tarixə düşmüşdür. Onun mirası, tədqiqatçıların və yazıçıların Çin inqilabı və kommunist hərəkatı haqqında daha geniş və dərin anlayışlar əldə etmələrini təmin etdi.
https://www.goodreads.com/author/show/225655.Agnes_Smedley
https://www.pbs.org/wgbh/nova/venona/dece_smedley.html
https://lib.asu.edu/collections/university-archives/smedley-collection
https://archives.lib.duke.edu/catalog/smedleyagnes
https://www.bu.edu/history/files/2022/07/Freelance-Revolutionist-Agnes-Smedley-in-Wartime-China-1937-19412.pdf
https://www.britannica.com/biography/Agnes-Smedley
https://cga.shanghai.nyu.edu/agnes-smedley-and-the-intimacies-of-anticolonial-transnationalism/
Tarix : 14 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
