Actias luna - Luna kəpənəyi olaraq tanınan və Saturniidae ailəsinə aid olan bir gecə kəpənəyi növü. Şimali Amerikanın tropik və subtropik bölgələrində yayılmış bu növ, xüsusi olaraq uzun quyruqlu qanadları və parlaq yaşıl rəngi ilə tanınır. Luna kəpənəyi, böyüklüyü və estetik gözəlliyi ilə dünyanın ən heyrətamiz kəpənəklərindən biri hesab olunur. Fiziki xüsusiyyətləri Luna kəpənəyi olduqca böyük qanadlara malikdir, qanad açılımı 80-115 mm arasında dəyişir. Qanadları solğun yaşıl rəngdə olur və hər bir qanadda şəffaf, dairəvi göz naxışları yerləşir. Bu göz formaları onu yırtıcılardan qorumağa kömək edir. Arxa qanadlarının uzun və zərif quyruq hissələri vardır ki, bu da uçuş zamanı balans yaratmaq üçün istifadə olunur. Yaşayış mühiti və yayılması Luna kəpənəyi əsasən Şimali Amerikada, xüsusilə Kanada, ABŞ və Meksikanın bəzi bölgələrində yayılıb. Onlar daha çox nəmlik səviyyəsi yüksək olan meşəlik ərazilərdə, bataqlıq yaxınlıqlarında və yarpaqlı ağacların üstünlük təşkil etdiyi yerlərdə yaşayırlar. Davranış və müdafiə mexanizmləri Bu kəpənək gecələr aktiv olur və əsasən güclü işıqlara doğru hərəkət edir. Müdafiə mexanizmi olaraq, qanadlarındakı şəffaf göz naxışları və yaşıl rəngi onu düşmənlərindən qoruyur. Həmçinin, yırtıcılar tərəfindən hücuma məruz qaldıqda arxa qanadlarını tez-tez hərəkət etdirərək, quyruq hissəsi ilə diqqəti yayındırır. Qidalanma Yetkin Luna kəpənəkləri qısa ömürlü olduqları üçün qidalanmırlar. Onların ağız hissəsi inkişaf etmədiyi üçün, həyatlarının yetkin mərhələsində heç bir qida qəbul etmədən yaşayırlar. Lakin sürfə mərhələsində Luna kəpənəyi aşağıdakı ağacların yarpaqları ilə qidalanır: Palıd ağacı, qoz ağacı, fındıq ağacı, ağcaqayın Çoxalma və inkişaf Dişi kəpənəklər yumurtalarını ağac yarpaqlarının altına qoyur. Yumurtalar qəhvəyi-boz rəngdə və kiçik ölçüdə olur. Yumurtadan çıxan sürfələr parlaq yaşıl rəngdə olur və böyüdükcə bədənləri iri və tüklü hala gəlir. Yetkinliyə keçid zamanı sürfələr yarpaqlardan barama hazırlayır və bu mərhələdə metamorfoz keçirərək kəpənəyə çevrilirlər. Pupa mərhələsi bitdikdən sonra yetkin kəpənək baramadan çıxır və cəmi 1 həftə-10 gün arasında yaşaya bilir. Təbii düşmənləri və təhlükələr Luna kəpənəklərinin əsas düşmənləri quşlar, yarasalar və bəzi böcəklərdir. Xüsusilə yarasalar gecə aktiv olduqları üçün bu kəpənəklərə daha çox hücum edirlər. Bununla yanaşı, insan fəaliyyəti (məsələn, pestisidlər və meşələrin qırılması) Luna kəpənəyi populyasiyasını təhlükə altına salır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Luna_moth
https://www.inaturalist.org/taxa/47916-Actias-luna
https://entnemdept.ufl.edu/creatures/misc/moths/luna_moth.htm
https://www.butterfliesandmoths.org/species/Actias-luna
https://mdc.mo.gov/discover-nature/field-guide/luna-moth
https://www.inaturalist.org/taxa/47916-Actias-luna/browse_photos
https://az.wikipedia.org/wiki/Fayl:Danaus_plexippus_%26_Actias_luna.jpg
Tarix : 22 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
