Abilene paradoksu (Abilene Paradox) - Bir qrup insanın kollektiv şəkildə yanlış bir qərar verdiyi və bu qərarın hər bir fərdin istəklərinə zidd olduğu bir vəziyyəti təsvir edən sosial psixologiya fenomeni. Bu paradoksun adı, 1970-ci illərdə yazılmış bir hekayədən götürülüb. Hekayədə, Texasın Abilene şəhərinə səyahət etmək üçün bir ailə üzvü heç istəmədiyi halda, digər üzvlərini öz aralarında razı salaraq qərara gəlir. Hər kəs səyahət etmək istəmədiyini bilsə də, hər kəs digərlərinə narazı olmamaq üçün bu qərara razı olur. Bu fenomen, qrup üzvlərinin açıq şəkildə öz fikirlərini ifadə etmədiyi və yalnız başqalarının gözləntilərinə uyğun davranmağa çalışdığı zaman ortaya çıxır. Təşkilatlarda və sosial qruplarda səhv qərarların alınmasına səbəb ola bilər, çünki insanlar əsl istəklərini açıq şəkildə ifadə etmədikləri üçün kollektiv qərarlar, hər bir fərdin ehtiyaclarına uyğun olmayan bir nəticə doğurur. Müsbət tərəfləri - Hər kəsin razı qalması və uyğunlaşma: Bəzən qrupda insanlar öz fikirlərini deməmək və ya başqalarının istəklərinə uyğunlaşmaqla, qrup harmoniyasını qorumağa və konfliktləri minimuma endirməyə çalışa bilərlər. Bu, müvəqqəti olaraq ümumi bir rahatlıq və birlik təmin edə bilər, xüsusən də çox gərgin və qarşıdurma olacağı halda. - Ümumi məqsədlərə xidmət: Bəzi hallarda, Abilene Paradox ilə əlaqəli qərarlar müəyyən bir nöqtədə bütün qrupun bir məqsədə xidmət etməsinə kömək edə bilər. Yəni, hər kəsin fərdi istəkləri və ya ehtiyacları arasında kompromis tapılması, müəyyən sosial və təşkilati məqsədlərə çatmağa xidmət edə bilər. - İşlər daha sürətli həll edilə bilər: Bəzən, insanlar öz istəklərini ifadə etməsələr də, bu, qərar qəbul etmə prosesini sürətləndirə bilər, çünki hər kəs razı olduqda, əlavə müzakirələrə və qarşıdurmalara yer qalmaz. Bu, xüsusən vaxtın vacib olduğu situasiyalarda faydalı ola bilər. Mənfi cəhətləri - Yanlış qərarlar: Ən açıq mənfi cəhət, kollektiv şəkildə verilən qərarların çox zaman hər bir fərdin istəklərinə və ehtiyaclarına zidd olmasıdır. İnsanlar yalnız başqalarının fikirlərinə uyğunlaşmaq üçün qərar verirlər, buna görə də nəticədə qrup, istədiyi və ya doğru olanı etməz. Bu, sonradan uğursuz nəticələrə və ciddi səhvlərə gətirib çıxara bilər. - Kommunikasiyanın pozulması: Bu paradoks, açıq və dürüst ünsiyyətin olmamasına işarə edir. İnsanlar bir-birlərinə öz fikirlərini və istəklərini açıqlamamaqla, problem və ehtiyaclarını düzgün şəkildə dilə gətirmirlər. Bu, zamanla qrup içində güvənsizlik və problemlərə səbəb ola bilər, çünki insanlar hər zaman başqalarının nə düşündüyünü və nə istədiyini tapmağa çalışırlar, amma öz fikirlərini paylaşmırlar. - Kompleks problemlərin görməzlikdən gəlməsi: Qrup üzvləri bir-birinin fikirlərini təhlil etmədən, yalnız uyğunlaşmaq və sakit qalmaq məqsədilə qərar verirlər. Bu, həqiqətən mühüm olan problemlərin və ya məsələlərin gözardı edilməsinə səbəb ola bilər. Bəzən, insanların "rahat" olmaq məqsədilə keçirdiyi qərarlar, dərin problemləri görməməzlikdən gəlməyə və əsas məsələləri həll etməməyə səbəb olur. - Qrup üzvlərinin məyusluğu və gərginlik: Kollektiv qərarlara razı olmaq üçün öz fikirlərini gizlədən insanlar, nəticədə məyus olurlar və özlərini əhəmiyyətsiz hiss edə bilərlər. Bu da qrup içində narazılığa, anlaşmazlığa və uzunmüddətli gərginliyə yol açar. - İnnovasiya və yaradıcı həllərin qarşısını alır: İnsanlar, hər kəsin razı olacağı bir qərar axtararkən, daha yenilikçi və yaradıcı həlləri görməyə bilər. Əslində, hər bir fərdin öz fikirlərini açıq şəkildə ifadə etməsi və müzakirə etməsi, daha yaxşı və daha effektiv qərarların alınmasına kömək edə bilər. Ancaq Abilene Paradox bu potensialı boğur.
https://mentorloop.com/blog/abilene-paradox/
https://www.betterup.com/blog/abilene-paradox
https://study.com/academy/lesson/the-abilene-paradox-definition-examples.html
chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.aspeninstitute.org/wp-content/uploads/files/content/upload/16-Harvey-Abilene-Paradox-redacted.pdf
https://www.peoplehum.com/glossary/abeline-paradox
https://www.keka.com/glossary/abilene-paradox
https://www.indeed.com/hire/c/info/preventing-abilene-paradox
https://www.talentlyft.com/hr-glossary/abilene-paradox
https://nesslabs.com/abilene-paradox
https://www.qureos.com/glossary/abilene-paradox
https://www.pazcare.com/hr-glossary/abilene-paradox
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/0090261674900059
https://briohr.com/blog/abilene-paradox-navigating-groupthink/
Tarix : 21 dekabr 2024
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
